ONDARROA CIKAUTXO

Historia

Ezin dugu Ondarroaren historia ulertu kirol honek gure arbasoengan izan duen garrantzia aipatu gabe. Ondarroan, beste kostaldeko herri guztietan bezala, arrauna eta pilota izan ziren garai bateko kirolak.

Foto antigua de Ondarroa

Dena dela, hemen Ondarroarentzat esanguratsuak izan diren datak aipatuko ditugu. Berauek baitira errazenak idatziz frogatzeko.

1865. Euskal Herrian aurki dezakegun estropadetako lehenengo bandera, Ondarroan dago (1.argazkia). Oso argi jartzen du inskripzioan: 1865eko ABUZTUAREN 31n IZANDAKO BILBOKO ESTROPADA. OHOREZKO SARI BAKARRA. Bandera hau Ondarroako Arrantzaleen Kofradian dago, eta egoera onean.

1887. Bilbok, bere portuaren proiektu handia dela eta, aukera guztiak erabiltzen ditu boterean daudenengan interesa pizteko. Gehien gogoratzen den jaia estropada da. Irailaren 12an izan zen estropadan, Ondarroak lehenengo bi postuak lortu zituen. Estropada honetan irabazitako bandera biak ere herriko Arrantzaleen Kofradian daude.

1888. Pasai eta Ondarroaren arteko lehia. Getaria eta Donostia arteko ibilbidea zehaztu eta onartu zen. Estropadak 84 minutu iraun zuen eta Ondarroa izan zen garaile, 15 segundoren aldearekin.

1890. Donostia eta Ondarroaren arteko lehia. Diotenez, Ondarroa estropada hau ateratzeko gogo handiz ibili zen, eta horregatik, dena eman zuen apustuetan. Eguraldi oso txarraren ondorioz, estropada abenduaren 2an izan zen. Ondarroak galdu egin zuen. Herriarentzat hondamena izan zen. Ondarroak ez zuen onartu nahi izan bere porrota, eta, noski, estropada hau izan da ondarroarrak xaxatu eta mintzeko erabili izan dena.

1898. Ondarroak, ondorio guztiekin, Donostiako estropadetan parte hartu zuen. Oso zaila izan zen etengabeko mespretxuzko ìgonbidapenî mingarrien aurrean isilik egotea “Flora” izeneko traineruarekin joan zen eta patroi Manuel Beitia. Pasaiari 18 segundoko aldea atera zion eta Getariari gehiago. Bigarren txandan donostiarrak izan ziren garaile, eta Ondarroari 19 segundoko aldea atera zioten. Ohorezko Estropadan Ondarroak irabazi zuen, eta Pasaia 24 segundora heldu zen. Ondarroak oso harro erakutsi zuen bandera. Honek arraunlariei, euren buruarenganako konfiantza berreskuratzea ekarri zien; eta baita “Kantauriko Garaiezinen” titulua ere.

1902. Bilbon izandako Errege-Erreginen Estropadan, Ondarroako traineru bik hartu zuten parte. Bata lehengo postuan geratu zen, eta bestea bigarrenean. Estropada honetako bandera eta tripulazio bien argazkiak daude.

Foto antigua de remeros

1925. Aurrera Kirol Elkarteko gazte bi izan ziren gogotsu eta lehiatzeko nahia zutenak. Arrantzale nagusiak ezezkoan zeuden. Ospea eta izen ona mantendu behar ziren. Baina ezin izan zuten ezer egin gazteen grinaren aurrean. Portugaletera joan ziren eta garbi irabazi ere.

1926. Aurreko urteko gertakariak asmo onak ekarri zituen eta nagusien beldurrak uxatu. Urteko estropada biak gogor eta ardura handiz prestatu ziren. Hau da, Donostiakoa eta Portugaletekoa. 1926a gogoan dute garai hura bizi izan zuten ondarroar guztiek, eta hurrengo belaunaldietarako eredu geratu da.

Donostian “Antiguako Ama 1” izeneko gabarrak erraz irabazi zuen lehenengo igandean, eta gauza bera agin zuen Ohorezko Estropadan, Pasaiari 17 segundoko aldea atera zion.

Bandera Ondarroarentzat zen eta Portugaleteko igande biak geratzen ziren. Ondarroak, nahiz eta Donostiako arrakasta ospatzeko herrian antolatutako festen biharamuna izan, garipena lortu zuen jardun bietan. Herri osoak elkar hartu zuen, besteak beste, hainbeste urtetan bananduta zebiltzan Arrantzaleen Kofradia biak batu egin ziren.

1926ak parentesi luzea zabaldu zuen, 1973 urtera artekoa. Urte honetan ONDARROAKO ARRAUN ELKARTEAk ibilbide berria hasi zuen, eta momentuz bere historiako 33 urte bete ere bai.

33 urte hauetan, Ondarroako Arraun Elkarteak ez ditu indarrak jarri lehiaketetan soilik; gizarte-lanean jarri du indar asko, gure herriko gazteengan arraun kirola sustatu eta garatzean hain zuzen. Gizarte-lan honek herriko ikastetxeekin lanean jardutea ekarri du, eta honela, euren Gorputz Hezkuntza ikasgaiaren programazioan arraunaren alde tekniko eta teorikoaren ezagutza txertatzea.

Lehiaketa alorrari begiratuta, Ondarroako Arraun Elkartearen historia zati bitan banatu genezake. Lehenengoa 1973 eta 1988 urteen tartean kokatuko dugu. Garai honetan Elkartearen egoera txarra baino txarragoa da. Arrakastaz lehiatu ahal izateko material ezari, normaltasunez entrenatzeko egoitza edo pabiloi eza ere gehitu behar diogu. Egia esan, urte hauetan Elkarteak dituen lokalak kirol bitartekorik gabekoak eta, dutxa, komun eta jantzi lekurik gabekoak.

1988an Ondarroako Arraun Elkarteak badu arraunerako udal egoitza bat. Honek arraunerako beharrezko prestaketa egoki egiteko aukera ematen du. Baita Elkartearen materiala ondo zaintzeko aukera ere bai; orain arte izan ez duena. Pabiloi edo egoitza hau izateak gurera datorren gazte kopurua handitzea ekarri du, eta nola ez, arraunlari kopurua handitzea ere bai, honek guztiak dakarren Elkartearen lehiatze maila igotze nabarmenarekin batera.

Hau honela, urte hauetan izandako arrakastek gure oinarri gizarte euskarria igo dute. Eta orain 1260 bazkide ditu Elkarteak, arraun elkarte gutxik duten kopurua.

Foto actual de la plantilla de Ondarroa

Gaur egun Elkarteak ehun arraunlari baino gehiago ditu mailatan banatuta. Hau da, zalantzarik gabe, daukagun ondasunik baliotsuena. Talde hau kontuan izanda, Elkartearen helburu nagusia ahal denik eta estropada gehienetan parte hartzea da. Bai bateletan, trainerila eta traineruetan. Horrela gazte berriak sartu, eta era berean, hurrengo denboraldietako babesleen iragarkiei indarra emango diegu.

Horretaz ari garela, gure Elkarteak arraunlari emakumeekin egiten duen lana ezin aipatu gabe laga. Gaur egun 25 arraunlari emakume ditugu eta garaipen garrantzitsuekin. Gizonezkoen senior mailan etorkizun ona aurreikusten dugu gazte mailako arraunlari gehienen jarraitzeak kirol hau uzten dutenen lekua betetzea baitakar. Esan beharra dago gure Elkartea bertoko arraunlariez osatua dagoela. Ondarroako Arraun Elkartea oso harro dago ehun arraunlari baino gehiago izateaz mailetan banatuta, eta aipagarria da denak bertakoak direla eta ildo horretatik jarraituko dugula.

Traineruen denboraldiko plangintza zehatzerako gure helburua Kantauriko Arraun Elkartearen (KAE) A ligan mantentzea da. Uste dugu goiko maila batera igo eta bertan jarraitzeko beharrezkoa dela gure Elkartea profesionalizatzea, eta hau gure filosofiatik kanpo geratzen da. Ikus dezakezuenez, Elkarte hau oso aberatsa da kirolari eta zaletu mailan, baina laguntza ekonomiko gutxi dugu, eta, gaur egun, aberatsak dira traineruen estropadetan lehenengo postuak lortzen dituztenak, nahiz eta harrobirik ez izan eta bertako arraunlaririk ere ez.

Palmaresa

Batelak
Gizonezkoen haur-maila Bizkaiko txapelduna (1986-2002), Euskadikoa (1986-2002), Espainiakoa 1986
Emakumeen haur-maila Bizkaiko txapelduna 2006an eta Euskadikoa 2006an
Gizonezkoen kadete-maila Bizkaiko txapelduna (1987-1988-2004), Euskadikoa (1988-2006), eta Espainiakoa 1987an
Emakumeen kadete-maila Bizkaiko txapelduna (2005-2006) eta Euskadikoa 2006an
Gizonezkoen gazte-maila Bizkaiko txapelduna (2004-2005)
Gizonezkoen senior-maila Bizkaiko txapelduna (1974-1994)
Trainerilak
Gizonezkoen gazte-maila Bizkaiko txapelduna (2004-2005)
Gizonezkoen senior-maila Bizkaiko txapelduna (1973-1974-1994-1995-1996), Euskadikoa eta Espainiakoa 1994an
Traineruak
Bizkaiko txapelduna (1994-1996-1997)
Ondarroako bandera 1994an eta 1995ean
Portugaleteko bandera 1995, 1997, 2001 eta 2002an
Castroko bandera 1994, 1997 eta 2001ean
Petronor bandera 1995ean eta 1996an
Lekeitioko bandera 1993an
Elantxobeko bandera 1994an
Hernaniko bandera 1994an
Las Arenaseko bandera 1996an
Bilboko bandera 2001ean
Suanceseko bandera 2001ean
Sestaoko bandera 2002an

Harremana

Ez dago ONDARROA CIKAUTXOren kontaktu informaziorik